Những bài hát và những số phận con người ....part III!

3. GLOOMY SUNDAY

Bài số 3 trong chuỗi những bài hát và những số phận ... tớ xin được nói về một bản nhạc mà tiếng tăm của nó cũng đủ người ta cố nghe thử một lần . Bài viết này tớ tổng hợp và bổ xung ...Gloomy Sunday là một bản nhạc ra đời từ những thập niên đầu của thế kỉ 20 ,cách đây một khoảng thời gian rất rất dài .Bản nhạc là một câu chuyện có thật về một nhạc sĩ người Hungary viết về một ngày ảm đạm của mình sau khi ông bị người yêu khước từ .Điều đáng kinh sợ là sau khi bản nhạc ra đời ,có rất nhiều người vì nó mà tìm đến cái chết .Chính cô bạn gái đã khước từ lời tỏ tình của ông cũng tìm đến cái chết .

Như thường lệ ,câu chuyện xin được bắt đầu :

"Gloomy Sunday" là tên của một bài hát kể về 1 tình yêu đã mất. Thật đúng như tựa đề của nó, bài hát được viết vào một ngày Chủ Nhật thật ảm đạm của tháng 12 năm 1932 bởi 1 nhà soạn nhạc tên là Reszo Seress.

Reszo thường nằm nguyên ngày trong căn phòng của mình ở thủ đô Paris. Người phụ nữ anh yêu vừa cự tuyệt tình yêu cao thượng của anh. Reszo luôn luôn tôn thờ tình yêu của mình, nên vì vậy anh đã phải đau khổ thật nhiều khi tình yêu của anh bị từ chối. Trong nỗi thất vọng, anh đã sáng tác ra bài hát sầu thảm nhất trong đời. Khi bài nhạc được hoàn thành, Reszo cảm thấy nhẹ nhàng hơn đôi chút trong lòng. Tuy nó không bù vào nỗi mất mát tình yêu to lớn kia, nhưng bài hát của anh ta thật hay - đủ hay để được đưa vào dĩa nhạc thời bấy giờ.

(Chân dung của Reszo Seress ,người đã gián tiếp gây ra cái chết của trên 100 người ...)

Khi Reszo cố gắng bán "Gloomy Sunday", thoạt đầu anh đã gặp nhiều khó khăn khi tìm người tiêu thụ. Các nhà sản xuất dĩa nhạc cho rằng bài hát nghe rất lạ và quá buồn thảm để trở thành 1 dĩa nhạc có giá trị.

Một nhà sản xuất đã viết rằng: " Có cả một mối tuyệt vọng bị cưỡng ép thật kinh khủng trong bài hát ấy. Tôi không nghĩ rằng nó sẽ đem lại điều gì hay ho cho người nào nghe bài hát ấy."

Nhưng không vì thế mà Reszo ngừng cố gắng để tìm mối tiêu thụ. Cuối cùng, anh ta đã tìm được một nhà sản xuất chịu phát hành nhạc của anh. Khi bài hát được tung ra thị trường cũng là lúc nhiều sự việc lạ lùng bắt đầu xảy ra.

Một người đàn ông đang ngồi trong 1 quán café đông đúc tại Budapest đòi ban nhạc chơi bản "Gloomy Sundaỵ" Người đàn ông ngồi tại bàn ông ta vừa nhấp rượu champagne vừa lắng nghe bài nhạc. Khi bản nhạc chấm dứt, người đàn ông trả tiền, rời khỏi quán, và vẫy 1 chiếc xe taxi. Vừa ngồi vào trong xe, ông ta liền lôi ra 1 khẩu súng và tự kết liễu đời mình.

Vài ngày sau đó, một cô gái bán hàng thật trẻ đã tự treo cổ tại Berlin. Nằm phía dưới chân của cô gái là tờ nhạc của bài "Gloomy Sunday".

Một cô thư ký xinh đẹp tại New York tự tử trong căn apartment bằng hơi ga đã để lại một mẩu giấy nhỏ xin yêu cầu bản nhạc "Gloomy Sunday" được chơi vào buổi lễ an táng cô.

Khắp thế giới, có nhiều bài tường trình về những cái chết liên quan đến bài hát ấỵ Ca sĩ chết trong lúc hát. Người ta chết trong lúc nghe.

Cuối cùng thì công ty truyền thông Anh Quốc phải cấm hẳn bài "Gloomy Sunday" vào những buổi phát thanh thường lệ trên làn sóng. Công ty này không thể làm ngơ trước những lời phiền hà đến từ bài hát ấy.

Nhiều hệ thống viễn thông Hoa Kỳ cũng nhanh chóng làm giống vậỵ Mười lăm quốc gia khác đã đâm đơn kiện bài hát. Các luật sư quanh thế giới đã tranh luận
rằng người soạn nhạc của bài hát có nên chịu trách nhiệm cho hàng loạt cái chết là hậu quả của sự sáng tạo của anh ta hay không. Nhưng khi các đài radio cố gắng hủy bỏ bài hát thì nó càng trở nên phổ biến hơn. Người ta còn cản thấy hào hứng hơn khi nghe bài hát "tự tử" này (suicide song).

Bài hát dường như ảnh hưởng mọi người không phân biệt gì đến tuổi tác hay tầng lớp. Một người đàn ông 80 tuổi tự hủy diệt đời mình bằng cách nhảy từ cánh cửa sổ lầu bảy xuống trong khi bài nhạc đang hát. Một cô gái 14 tuổi chết đuối khi trong tay còn cầm một bản copy của bài "Gloomy Sunday".

Một nạn nhân trẻ tuổi khác, một cậu bé sai vặt người Ý, đang đi ngang một người ăn xin trên lề đường đang hát bản nhạc "Gloomy Sunday" đột nhiên dừng lại, để chiếc xe đạp của cậu sang một bên, tiến dần đến chỗ người ăn xin và cho ông ta hết số tiền mà cậu đang có. Sau đó chẳng một lời nào, cậu bé đi đến một cây cầu gần đấy và tự nhảy xuống tìm lấy cái chết.

Báo chí lượm lặt hết tất cả những câu chuyện và gửi phóng viên đến phỏng vấn Reszo và hỏi anh ta nghĩ gì về điều ấỵ Nhưng Reszo cũng bàng hoàng như bao người khác. Anh ta cũng chẳng hiểu vì sao bài hát của mình đã gây ra nhiều điều bất thường đến vậy.

Từ đó, người soạn nhạc dường như bị truyền nhiễm những điều bất lành theo sau bài nhạc bất cứ khi nào và nơi đâu khi bản nhạc được chơi lên. Khi bài "Gloomy Sunday" trở thành một "top hit" trong tuần, Reszo đã viết một lá thư gửi cho người yêu cũ của chàng và xin thêm một cơ hội nữa để nối lại mối duyên xưa.

Ngày hôm sau, người ta tìm thấy thi hài của cô gái trẻ đã chết vì uống thuốc quá liều lượng. Bên cạnh cô ta là một tờ giấy với nét chữ nghệch ngoạc trên ấy nhưng còn có thể đọc được. Đó là tên của bài nhạc "Gloomy Sunday".

Đến lúc này thì Reszo chẳng còn nghi ngờ gì về bài hát mang đầy tính nguyền rủa của chính mình. Lần đầu tiên trong đời, Reszo cố gắng thu hồi lại bài nhạc để nó khỏi bị lan ra nhiều thêm. Nhưng tất cả mọi nổ lực của anh đều không thành. Bài hát càng bị cấm, nó lại càng trở nên phổ biến hơn. Những bản copy lậu được bày bán trên đường phố như một loại trái cấm.

(Khung cảnh Gloomy Sunday ...)

Trong mỗi quốc gia, số người chết lại càng gia tăng. Bài hát đã đem lại nhiều lời đồn đãi chết người đến nỗi các nhạc sĩ không dám chơi bài ấy hay thậm chí các ca sĩ cũng sợ không dám hát.

Thời gian trôi quạ Chiến tranh thế giới lần thứ 2 bùng nổ và người ta cũng bắt đầu quên đi bài hát ấỵ Dần dần, cơn sốt bài hát được lắng dịu xuống.

Vào thời điểm này Cơ Quan Truyền Thông Anh Quốc quyết định nới lỏng lệnh cấm bài hát. Đài BBC cho phát thanh "Gloomy Sunday" trên làn sóng điện, nhưng bấy giờ bài nhạc chỉ còn là một hợp tấu khúc (orchestral piece). Từ ấy bài hát được sửa lại theo lối hoà âm hợp khúc này.

Cũng bài nhạc được sửa lại theo kiểu version mới này được phát ra và cứ lập đi lập lại hàng giờ trong một căn apartment nhỏ. Người cảnh sát đi tuần gần đấy cứ phải nghe mãi một bài hát và lấy làm lạ. Tiếng âm nhạc phát ra từ cánh cửa sổ của một hộ apartment trên con phố mà người cảnh sát tuần tiểu. Cảm thấy lạ vì người nào có thể nghe mãi một bài hát cứ hát đi hát lại mãi thật nhiều lần mà không ngừng nghỉ, người cảnh sát cuối cùng quyết định điều tra.

Khi viên cảnh sát bước vào căn nhà, "Gloomy Sunday" đang được hát trên dàn máy hát xoay tròn tự động. Thân thể của một thiếu phụ đang nằm cạnh chiếc bàn nơi để chiếc máy hát đang chạỵ Người thiếu phụ đã chết với một liều thuốc ngủ cực mạnh.
Đây mới chỉ là một bắt đầu của hàng loạt cuộc tự tử khác nối tiếp. Một lần nữa, Cơ Quan Truyền Thông Anh Quốc phải ra cấm lệnh đối với bài hát.

Giờ đây thì Reszo Seress đã trở thành một người luôn bị ám ảnh bởi những cái chết do bài hát của anh ta gây nên.

Có hơn 100 người chết sau khi nghe bài hát "Gloomy Sunday". Bài hát vẫn có thể được nghe từ thời này sang thời khác. Gần đây, số tường trình về những cái chết liên quan đến bài hát ấy không còn nữạ Có lẽ lời nguyền năm xưa đã hết linh nghiệm chăng? Có thể là vâỵ

Nói thêm với các bác là các version ngày nay các bác nghe là không đến nỗi phải tự tử đâu vì các nhà sản xuất buộc phải sử dụng một số nét hoà tấu và hiệu ứng âm thanh làm giảm sự ảm đạm đi rồi .Riêng tớ có 5 version bài này ,1 của Billie Holiday ,1 không lời ,1 của một nữ ca sĩ khác là Hertha Nova và cuối cùng là của Sarah Brightman khi người ta dựng thành vở nhạc kịch Gloomy Sunday ,và một bản là của Bjork.

(Billie Holiday ,một nữ ca sĩ huyền thoại ...)

( Kashmir thu thập thông tin từ trang web chính thức của Jazz việt nam và có bổ xung ..)

3.GLOOMY SUNDAY (Continue...)

Nói qua một chút về cái ngày chủ nhật quái đản vào tháng 12 năm 1932 .

Thời gian đó ,chàng trai khánh kiệt người Hungari trẻ , Reszo Seress cố gắng khỏi đầu sự nghiệp sáng tác của mình tại Paris, tuy nhiên luôn không gặp may mắn. Các tác phẩm của anh không gây được sự chú ý với các nhà sản xuất âm nhạc tại pháp, bất chấp mọi điều Seress vẫn cứ theo đuổi ước mơ của mình. Anh xác định rằng mình phải trở thành một nhà soạn nhạc nổi tiếng ở tầm cỡ quốc tế. Bạn gái của anh đã luôn tranh cãi về cuộc sống không ổn định và bất an của anh. Cô ta khuyên Seress chọn một việc làm bình thường từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều, tuy nhiên Seress không đồng ý. Anh nói với người yêu rằng anh muốn trở thành một nhà sáng tác nổi tiếng, và cứ thế...

(Chàng trai khánh kiệt Hungari trên đất Pháp..)

Một buổi chiều nọ, việc phải đến cuối cùng đã diễn ra. Seress và người yêu đã có một cuộc cãi vả giận dữ về cuộc đời nghệ sĩ không thành công của anh, và hai người đã chia tay với những lời nói đầy hằn học.

Ngày hôm sau của cuộc cãi vã , vào đúng ngày Chủ Nhật Seress ngồi trước cây Piano trong căn hộ, mắt đăm đăm nhìn về phía chân trời Paris cách buồn bã. Ngoài trời, mây xám kéo đen nghịt, rồi những cơn mưa dông trút xuống.

"Thật là một Chủ Nhật buồn" Seress tự nhủ khi bấm vu vơ vài phím đàn, và bất chợt, các ngón tay anh bắt đầu chơi theo một giai điệu kỳ lạ y như xuất phát từ sự kết hợp giữa nỗi buồn chia tay và cảm giác nặng nề của thời tiết.

"Ừ, Chủ Nhật Buồn! Đây sẽ là đề tựa cho bản nhạc này của mình" Seress thì thầm một mình, đầy hứng khởi, anh chộp lấy cây bút chì và bắt đầu viết các nốt nhạc lên một tấm bưu thiếp củ kỹ. Ba mươi phút sau anh đã hoàn thành bài hát.

(Seress những ngày cuối đời ..)

Cuối cùng tớ xin được gửi lyric bài này của nhạc sĩ Phạm Duy dịch ,ai đã nghe Khánh Ly hát bài Chủ nhật Buồn này thì chắc các bạn sẽ hiểu được phần nào .Nói thêm về Phạm Duy ,ở VN ông luôn bị coi là một kẻ phản động ,đi đâu cũng có người đi kèm ,ông là bạn thân của Trịnh Công Sơn ,bây giờ hình như đang sống ở California .

Chủ Nhật Buồn
Nhac Sĩ : Phạm Duy

Chủ nhật buồn
đi lê thê
cầm một vòng hoa đê mê
bước chân về với gian nhà
với trái tim còn nặng nề

Xót xa gì?
oán thương gì?
đã biết nuôi hương chia ly
trót say mê
đã yêu thì dẫu vô duyên còn nặng thề

Ngồi một mình
nghe mưa rơi
mặc lệ tràn câu thiên thu
gió hiên ngoài
nhắc một loài dế giun hoài ru thương ru
ru ơi ru... hời

Chủ nhật nào
tôi im hơi ............
vì đợi chờ không nguôi ngoai
bước chân người
nhớ thương tôi !!!
đến với tôi thì muộn rồi .................

Trước quan tài
khói hương mờ bốc lên như vạn ngàn lời
dẫu qua đời
mắt tôi cười vẫn đăm đăm nhìn về người

Hồn lìa rồi
nhưng anh ơi .....
tình còn nồng đôi con ngươi
nhắc cho ai biết cuối đời
có một người yêu không thôi
ơi hỡi ơi...... người ......

(Thông tin lấy từ Việt Jazz ....,lời của Phạm Duy do tác giả TK sưu tầm..)